THEMA

Do It Yourself

Diagnostiek wordt laagdrempeliger beschikbaar. Meer patiënten willen diagnostiek rechtstreeks aanvragen. Maar daar stopt het niet. Patiënten en artsen kunnen vaker zelf daadwerkelijk het onderzoek uitvoeren en de uitslag interpreteren. Hoe hard het zal gaan met zelfdiagnostiek, zelfmonitoring en point-of-care testing, weten we niet. Wat we wel weten is dat wij hierin een belangrijke rol spelen. Het is weliswaar los van van ons lab, maar niet los van onze expertise.

Do It Yourself

Do it yourself: handig, maar wat doe je met de uitslag?

Het is steeds vaker mogelijk om zonder tussenkomst van een arts zelf onderzoek te doen naar je eigen gezondheid met testen die bloed, urine of ander materiaal uit je lichaam gebruiken.

Zwangerschapstesten en de COVID-19 testen zijn de bekendste. Maar op internet tref je er nog veel meer aan. Ook zijn er commerciële labs die een test uitvoeren op materiaal dat je bij jezelf afneemt. De kwaliteit van veel zelftests is niet gecontroleerd en vaak ook niet goed genoeg. Dat is meestal beter bij testen die patiënten via hun arts krijgen om zelf hun ziekte te monitoren, zoals bijvoorbeeld de glucosetest bij diabetes of de calprotectinetest bij darmontstekingen.

Zelf testen heeft als voordeel dat je zelf je keuzes maakt. Privacy kan ook een argument zijn bij bepaalde vraagstukken die je liever niet met een arts deelt. Maar er zijn ook nadelen; de kwaliteit van een test is bijvoorbeeld niet altijd helder. En wat doe je met de uitslag als deze twijfelachtig of negatief is? Point-of-care testen in huisartsenpraktijken zijn ook testen die buiten het laboratorium worden uitgevoerd. In zekere zin is dit ook doe-het-zelf diagnostiek, maar dan wel in handen van professionals. De laboratoria ondersteunen huisartsen bij het opzetten hiervan en leiden de praktijkassistenten daartoe op.

Consumenten, maar ook patiëntenorganisaties, de media of zorgprofessionals kunnen met vragen over zelftesten bij de NVKC terecht. Een werkgroep ontwerpt en ontwikkelt een service waar men kan aankloppen voor advies over zelftesten.